خانواده را کوچکترین هسته یک جامعه، تعریف می‌کنند. این تعریف کلاسیک در سال‌های اخیر با تغییراتی روبه رو شده است. در آلمان، خانواده اهمیت زیادی دارد و هر اتفاقی میان والدین رخ دهد، تلاش می شود تا روابط اعضا به قوت خود باقی بماند.

طبق آخرین آمار اعلام شده مربوط به سال ۲۰۲۰ در آلمان، ۱۱ میلیون و ۵۵۶ هزار خانواده در این کشور زندگی می‌کنند. ۵ میلیون و ۹۲۰ هزار خانواده تک فرزند هستند. ۴ میلیون و ۲۱۳ هزار خانواده دارای دو فرزند و یک میلیون و ۴۲۳ هزار خانواده دیگر دارای ۳ فرزند یا شمار بیشتری هستند.

مهاجرت‌پذیری آلمان باعث شده تا نژاد فرزندان و نسل‌های جوان این کشور، تغییرات زیادی داشته باشد. دولت آلمان نیز حمایت های ویژه‌ای از خانواده‌های دارای فرزند به عمل می‌آورد تا نسل جوان را به فرزندآوری ترغیب کند.

‌

دولت آلمان، حمایت‌هایی ویژه‌ای برای خانواده‌های دارای فرزند، تدارک دیده است

‌

زندگی مشترک به سبک آلمانی

در آلمان ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار زوج «ازدواج‌ نکرده» با هم در زیر یک سقف زندگی می‌کنند که بسیاری از آن‌ها دارای فرزند مشترک هستند.

در سال ۲۰۱۹  و پیش از شیوع پاندمی، ۴۱۶ هزار و ۳۴۰ مورد ازدواج و ۱۴۹ هزار و ۱۰ مورد طلاق در آلمان به ثبت رسیده است. اگر متوسط دوام ازدواج‌ها در آلمان در سال ۲۰۰۸ اندکی بیش از ۱۴ سال بود، این میزان در سال‌های گذشته دائما افزایش یافته و در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به ۱۵ سال نیز رسیده است. در سال ۲۰۱۹ متوسط دوام ازدواج‌ها در آلمان با اندکی کاهش به ۸/ ۱۴ سال تقلیل یافت.

ساختار خانواده های آلمانی

در آلمان ۲ میلیون و ۶۰۶ هزار خانواده‌یِ «تک سرپرست» وجود دارد و تنها در ۱۱ درصد آن‌ها، کودکان نزد پدر زندگی می‌کنند.

با ازدواج مجدد افراد «مطلقه» دارای فرزند، خانواده ناتنی یا «Patchwork-Family» تشکیل می‌شود. گرچه همه افراد مطلقه دوباره ازدواج نمی‌کنند یا دارای فرزند نیستند با این حال تخمین زده می‌شود که بین ۷ تا ۱۳ درصد خانواده‌های آلمانی را خانواده‌های ناتنی تشکیل می‌دهند.

یک قبیله زیر یک سقف

براساس تعریف، خانواده‌هایی که حداقل سه فرزند داشته باشند، به عنوان خانواده‌های «پُرفرزند» تلقی می‌شوند. در آلمان در حال حاضر یک میلیون و ۴۰۰ هزار خانواده پُرفرزند وجود دارد. همچنین خانواده بزرگ هم به خانواده‌ای گفته می‌شود که در آن حداقل سه نسل (پدر و مادر بزرگ / پدر و مادر به همراه فرزندان) با هم زیر یک سقف باشند. در آلمان در سال ۱۹۹۵ بیش از ۳۵۰ هزار خانواده بزرگ وجود داشت که با روندی کاهشی در سال‌های اخیر به ۲۶۶ هزار خانوار رسیده است.

سن فرزندآوری

سن تشکیل خانواده در آلمان افزایش یافته است. بسیاری از جوانان نخست می‌خواهند تحصیلات آکادمیک خود را به پایان برسانند و پس از آن چند سالی کار کنند. همین امر باعث شده تا سن فرزند‌آوری زنان در این کشور به طور متوسط ۳۰ سال و مردان ۳۵ سال باشد.

شمار زنانی که علیرغم داشتن کودک به شغل و کار خود ادامه می‌دهند، طی ده سال گذشته در آلمان افزایش یافته و از ۴/ ۶۵ به ۹/ ۷۳ درصد رسیده است.

کمک‌های دولت برای خانواده‌های دارای فرزند

دولت آلمان به فرزندان همه خانواده‌ها از لحظه تولد تا سن ۱۸ سالگی و در صورت ادامه تحصیل یا کارآموزی تا ۲۵ سالگی کمک هزینه فرزند پرداخت می‌کند. این کمک هزینه از اول ژانویه سال ۲۰۲۱ افزایش یافته و به ۲۱۹ یورو به هر نوزاد در خانواده‌های دو فرزندی، ۲۲۵ یورو برای هر نوزاد در خانواد‌های ۳ فرزندی و ۲۵۰ یورو به هر فرزند در خانواده‌های دارای چهار فرزند یا بیشتر تعلق می‌‌گیرد.

کمک‌های دولتی به خانواده‌ها

در کنار کمک هزینه فرزند، دولت آلمان از مجموعه تمهیدات دیگری همچون پرداخت مالیات کمتر یا «کمک هزینه والدین» (Elterngeld) برای کمک به خانواده‌ها در این کشور استفاده می‌کند. این کمک هزینه تا ۸۰ درصد حقوق یکی از والدین که با مرخصی شغلی به مراقبت از نوزاد می‌پردازد را شامل می‌شود و تا ۱۴ ماه ادامه می‌یابد.

سخن پایانی

کانون خانواده در آلمان از اهمیت زیادی برخوردار است. بعضی آلمانی‌های خانواده‌دوست، یک خانه شلوغ و پُرفرزند را ترجیح می‌دهند.

دولت آلمان هم حمایت‌های جدی از خانواده‌ها و بحث فرزندآوری دارد و کمک‌هزینه‌های ویژه‌ای برای این منظور تدارک دیده است.